Otyłość nie bez powodu bywa nazywana epidemią XXI wieku. Dane dotyczące tej choroby nie tylko w Polsce, ale i na świecie, są naprawdę przerażające. Warto poznać jej przyczyny, aby móc skutecznie ją zwalczać i jej unikać.

Otyłość – podstawowe informacje

Dane przedstawione przez Światową Organizację Zdrowia mówią, że już ponad miliard osób na całym świecie zmaga się z problemem nadwagi bądź też otyłości. Niestety, problem ten dotyczy nie tylko osób w dojrzałym wieku, ale także dzieci. Problem otyłości i nadwagi dotyka nawet 10% dzieci w wieku do 3 lat, 30% dzieci w wieku wczesnoszkolnym i nawet 22% młodzieży do 15 roku życia.

Wskaźnik BMI używany jest do określenia niedowagi, wagi normalnej, nadwagi oraz otyłości o różnych stopniach zaawansowania. Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że o ile kilkukilogramowe odchyły od normy nie stanowią do niepokoju, o tyle w przypadku większych różnic od wagi standardowej, dobrze umówić się na konsultację z lekarzem. Specjalista może zlecić odpowiednie badania, które zmobilizują pacjenta do zmian.

Przyczyny otyłości

Pacjenci nie zawsze zdają sobie sprawę z tego, że otyłość może mieć wiele przyczyn, niekoniecznie związanych z prowadzonym stylem życia.

Otyłość – przyczyny środowiskowe

Przyczyny środowiskowe, które wpływają na rozwój otyłości, związane są z codziennym stylem życia pacjenta. Mowa tutaj nie tylko o nieprawidłowym jadłospisie, ale także życiu rodzinnym i zawodowym. Przykładowo – stres to jeden z ważniejszych czynników środowiskowych, który może wywołać otyłość. Na wagę dorosłej osoby negatywnie może wpływać zbyt duża presja, życie w biegu bądź też nadmiar spraw na głowie. Osoba nerwowa jada nieregularnie, a nawet zajada stres, pochłaniając zbyt duże ilości jedzenia.

Czynnik środowiskowy, który prowadzi do otyłości, to niska aktywność fizyczna bądź też jej całkowity brak. Pomimo tego że coraz większa liczba osób z roku na rok zdaje sobie sprawę z tego, jak duże znaczenie ma ruch dla ludzkiego zdrowia, to jednak mnóstwo pacjentów z otyłością zwyczajnie go unika.

Sposób żywienia to kolejny, bardzo istotny czynnik, jeśli chodzi o rozwój otyłości. Zbyt późne, zbyt obfite posiłki i złe nawyki zakupowe doprowadzają do przybierania na masie. Łatwa dostępność produktów oraz fast foodów z pewnością także nie pomaga.

Otyłość – przyczyny psychologiczne

Stosunkowo mało mówi się o tym, że pacjenta do otyłości może doprowadzić także jego stan psychiczny. Niestety, jest to bardzo skomplikowana kwestia. Czynniki psychologiczne, które mogą doprowadzić do otyłości, to między innymi:

• uzależnienie od jedzenia,
• zespół kompulsywnego jedzenia,
• zespół nocnego jedzenia,
• niska samoocena,
• depresja.

Tutaj warto podkreślić, że czynniki psychologiczne często są związane z czynnikami środowiskowymi. W celu skutecznego pozbycia się problemu trzeba rozpoznać ich przyczyny oraz sposób, w jaki wpływają na siebie wzajemnie.

Otyłość – przyczyny hormonalne

Choroby, które związane są z hormonami, często mogą powodować przy okazji otyłość lub nadwagę. Z racji tego, że wiele z nich jest zdiagnozowanych zbyt późno, pacjentom ciężko uniknąć tego efektu. Przyczyną nadwagi lub otyłości mogą być takie problemy jak:

• niedobór testosteronu,
• niedoczynność tarczycy,
• zespół policystycznych jajników,
• niedobory hormonu wzrostu,
• insulinoma,
• zespół Cushinga,
• niedoczynność przysadki mózgowej.

Przyjmowane leki

Także przyjmowanie leków pobudzających łaknienie bądź też zmniejszających wydatek energetyczny, można wskazać jako przyczynę otyłości. To między innymi:

• glikokortykosteroidy,
• octan hydroksyprogesteronu,
• leki przeciwdepresyjne,
• insulina,
• beta-blokery,
• pochodne sulfonylomocznika,
• neuroleptyki atypowe i klasyczne.

Jakie są groźne skutki otyłości?

Otyłość jest ogromnym zagrożeniem dla pacjenta, ponieważ zwiększa ryzyko rozwoju innych, groźnych chorób. Ryzyko różni się u poszczególnych pacjentów. Zależne jest nie tylko od ilości tkanki tłuszczowej, ale także jej rozmieszczenia oraz czasu trwania choroby. U osób otyłych notuje się zwiększoną umieralność, która wpływa z częstego występowania groźnych chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak niewydolność serca, zatorowość płucna, udar mózgu, nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca. Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że choroby często towarzyszą także: stan przedcukrzycowy, cukrzyca typu drugiego, zaburzenia lipidowe, choroby zwyrodnieniowe stawów, obturacyjny bezdech senny, zaburzenia płodności, choroby układu pokarmowego oraz insulinooporność.

W jaki sposób leczy się otyłość?

Otyłość nie jest chorobą, która ustąpi samoistnie. Jej skuteczne leczenie uzależnione jest od stopnia zaangażowania pacjenta. Nie tylko liczba utraconych kilogramów świadczy o odniesionym sukcesie, ale także trwałość efektów oraz poprawa stanu zdrowia. Podstawę terapii otyłości zawsze stanowi zwiększenie aktywności fizycznej i zmiana nawyków żywieniowych. Pozwala to uzyskać ujemny bilans energetyczny, który skutkuje utratą zbędnych kilogramów. W bardziej zaawansowanych przypadkach lekarz może zalecić zabiegi operacyjne, a także podjęcie psychoterapii.

Oto, w jaki sposób przedstawia się zalecane leczenie otyłości:

• u osób z otyłością lub nadwagą bez powikłań – leczenie polega na modyfikacji stylu życia,
• u osób z otyłością pierwszego stopnia i innymi chorobami – leczenie opiera się na modyfikacji stylu życia i farmakoterapii,
• u osób z otyłością olbrzymią – modyfikacja stylu życia, farmakoterapia, bądź też leczenie operacyjne.

Dieta w otyłości

Zmiana nawyków żywieniowych ma kluczowe znaczenie, jeśli chodzi o leczenie otyłości. Bardzo ważne jest, aby pacjent utrzymywał te nawyki do końca życia. Zakończenie diety i powrót do dawnych zwyczajów, często skutkuje nawrotem choroby.

Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że radykalne ograniczenie ilości jedzenia oraz wykluczenie wszystkich ulubionych potraw, często przynosi efekt odwrotny od oczekiwanego i kończy się ponownym przybraniem na wadze. Pacjent stopniowo powinien zmieniać swoje zwyczaje, zmniejszając częstotliwość spożywania niezalecanych produktów i zastępując je mniej kalorycznymi, zdrowymi odpowiednikami. To małe, codzienne wybory składają się na sukces końcowy. Pomimo tego że w leczeniu otyłości żaden produkt nie należy do bezwzględnie zakazanych, to jednak pacjent powinien w maksymalnym stopniu ograniczyć spożywanie słodyczy, napojów gazowanych, fast foodów, tłustych mięs, a także białego pieczywa.

Artykuł partnera